कलम आवाज

    सीता ढुङ्गाना - रुपन्देही  मुक्तक-१ आमालाई रुवाएर   हासेकाे    देखियाे कसैसंग माया प्रिति गासेकाे देखियाे  करिम  नै  बिग्रिएर हाेकी  खै भाग्य  सम्झना  सबै   मासेकाे  देखियाे मुक्तक-२ स्वार्थले हाेकी बाध्यतामा पर्याे सानू साथ निभाउछु भन्थ्याै पर सर्याे सानू  बुझ्नै  सकिन त्याे अात्माकाे कुरा आज किन बिर्सिएर तल झर्याे सानू  मुक्तक-३ चाेटै,चाेटकाे खेति हाे रछ जिन्दगी  जति भाेग्याे तेति हाे रछ जिन्दगी  खुकरीलाई के थाहा अचानाकाे ब्याथा  घुम्ने मदानिकाे नेति हाे रछ जिन्दगी

तिलक तारामी "रेशाली" """"""""""""""""""""""" चोलाकान्त एक आस्तिक मान्छे। उसले मनमनै सोंच्यो, "यो संसारमा भगवान को होला? कहाँ होलान्? मैले यो कुरा जसरी भए पनि पत्ता लगाउनु पर्छ।" एक दिन ऊ भगवानको खोजीमा घर परिवार छोडेर हिड्यो। ऊ घुम्दा घुम्दै मन्दिर, गुम्बा, चर्च, मस्जिद जताततै पुग्यो तर पनि भगवान भेट्न सकेन्। ऊ घना जंगलको बाटो हिड्दै थियो। बाघले एउटा भैंसीको पाडोलाई झम्टिन खोज्दै थियो। माउ भैसीले आफ्नो ज्यानको वास्तै नगरी पाडोलाई बचाउन बाघसँग सिंगौरी खेल्दै थियो। जंगल सकिनासाथ एउटा गाइगोठ आइपुग्यो। एउटी गाइ ब्याउने तरखरमा थिई। असैह्य प्रवस वेदनाले कहिले बस्ने र कहिले उठ्ने गर्दै थिई। छटपटाउँदा छटपटाउँदै बाच्छो जन्माई। आफ्नो वेदना भुलेर बाच्छोलाई चाट्दै दुध खुलाउन थाली। तीन वर्षपछि ऊ आफ्नो घर फर्कियो। उसको आमा अन्तिम सास फेर्दै थिइन्। जीवको अन्तिम क्षणमा पनि उसकै नाम बोलाउँदै थिइन्।  ऊ आमाको नजिकै गएर भन्यो, "आमा ! म आएँ।"  उसको आमा केही बोल्न ...

- विश्व पौडेल -स्याङ्जा  साउने सक्रान्तिमा  जिउको लुतो  फाँल्न सिकाएका,  हाम्रा पुर्खाले मनको लुतो फाल्न,  कहिल्यै  सिकाएनन् !  छालाको लुतो त जाला , तर मनको लुतो अह! कहिल्यै गएन !  त्यसैले हाम्रो समाजमा,  लुतो चिलाई रहन्छ !! मानिस कनाई रहन्छ !!  बरू छालाकै लुतो सहि,  मकैको खोईलाले मस्त कन्याए पछि !  अानन्द त हुन्थ्यो !!  तर यो ,,,,,,,, अरू राम्रो देख्दा चिलाउने  अाँखाको लुतो,  ठगेर खान खोज्ने जिब्रोको लुतो,  अरूको डाहा गर्ने  दिमाखको लुतो  अरूप्रति नराम्रो सोच्ने  मनकोको लुतो, जतिलाई भेट्छ उतिलाई  माझैमा राख्न सक्ने ,, त्यो मुटुको मायाको  लुतो !  न त असार मशान्तरमा,  न त साउने सक्रान्तिमा,  फालेर जाँन्छ यो लुतो !  त्यसैले शरिर सफाचट भएका  कति बिचराहरूको जिन्दगी  त्यहि लुतो कन्याउदैमा बितेको छ  जति कन्यायो उति चिलाउछने   !!  जता सुकै लुतै लुतो छ हातमा लुतो छ निर्धालाई पिट्छ  पेटमा लुतो छ, भोकाएर चिलाउछ, गरिबको खोल्तिको लुतोको त कु...

जीवनपानी    गजल   यहाँ जिउँदाको मलामी लास छ लासकै हर्ष,उल्लास  उच्छ्वास छ।   शून्यमा उभिएका छन् मान्छे आज न तल धर्ती ,न माथि आकाश छ ।   कस्ता शब्दको वाक्य,हो यो जिन्दगी शब्दमा  न  बिग्रह ,न समास  छ ।   अनौठो गोलो छ,मान्छेको टाउको  परिधिभन्दा ठूलो ,अर्धव्यास छ ।   मात्रै  चार  औंलाको   दूरी  न  हो  आँखा  र कानमा विरोधाभास छ।

   सुनिता चुदाली     मुक्तक-१ शहरमा  रहर खोज्दा मन डराएको छ। निर्धाले सासफेर्दा शासक कराएको छ। आक्रान्त छ  समाज अन्यायको बिषले  कता गुहार मागुँ देशमा न्याय  हराएको छ। मुक्तक-२ बिना बतास निभ्दो रैछ विश्वासको दियो पनी  कती कम्जोर रैछ त्यो सम्बन्धको मियो पनी   भर हुन्न आफनाको नै कसको भर गर्नु अब शब्दै काफी हुन्छ घोच्न चाहिदैन सियो पनी   मुक्तक-३ तिम्रो बिश्वासमा हिमाल झैँ अटल रहन सकुँ मनमा भिज्न म सकुँ नशा नशामा बहन सकुँ घाम पानि हो जिन्दगि हुरी बतास पनि हो कठिन पलहरुमा धैर्य गर्न सकौ सहन सकुँ मुक्तक-४ यो झरी  अनि झरीको  संगीत  याद छ। पानीमा भिज्दै गाएको त्यो गित याद  छ सक्छौ र लैजान  याद ,फिर्ता  लिन ति पल जोडियौ कतै तिमि तर त्यो प्रित याद छ ।

                         रीता ताम्राकार : इटहरी    मुक्तक-१ जीवन यात्रामा कहिँ कतै अधुरो कथा छोडिंदो रहेछ थाहै नपाई अनायासै कहिले विस्वासहरु तोडिंदो रहेछ आफुले चाहेर मात्र पनि कहाँ भेटिंदो रहेछ र गन्तव्य हिंडदा हिंडदै हिंडेको बाटो एकदिन अन्तै मोडिंदो रहेछ !! मुक्तक-२ आफैंलाई बुझ्न नसक्नेले अरूलाई बुझ्छु भन्नू व्यर्थ  मायाको आसमा मरुभूमि मन ठाउँठाउँमा खन्नु व्यर्थ  भो!नपिट डंका आफ्नोपनको पराय बनेर रहेकै राम्रो रावण नै रहेछौ चिनिसकें अब नक्कली राम बन्नु व्यर्थ !! मुक्तक -३ शोषक बनेर चुस्दै शोषण विरुद्धमा सिर्जना नगरेकै राम्रो  बौद्धिकताको दम्भ च्याप्दै चुचुरोबाट फेदमा नझरेकै राम्रो समय सधैंभर दाहिना हुँदैन महाशय बुझी राख्नु गहिरोसँग  आफूलाई कथित विधाता सम्झी अरूको खुसी नहरेकै राम्रो !! मुक्तक-४ कोहि कोहि मानिस मुख्ले ठूला ठूला चट्टान फोर्दा रहेछन्  भ्रमको जालो बिछ्याएर आकाशका जूनतारा चोर्दा रहेछन्  कसै गरि पनि नसकिने भईयो , यी अदभूत चटकेहरुसँग सधैं सोझो मनलाई  षड्यन्त्रका नङग्राले...

           हेमलता उप्रेती -इलाम “आजको कार्यक्रममा बरिष्ट समाजसेवी भानुभक्त शर्माले स्थानीय बृद्धाश्रमको विकासको लागि २५ लाख नगद सहयोग गर्नु भएकोमा वहाँलाई सम्मान गरियो ।” साथीहरुसँग तास खेलीरहेको गौरव जुरुक्क उठ्यो । रेडियोबाट आइरहेको सो समचारले उसलाई चिन्तित बनायो । करोडौ सम्पतिका मालिक भानुभक्तको एक्लो छोरो गौरब महाअल्छि बेकम्मा र कुलतमा फसेको थियो ।  करिब एकबर्ष अगाडिदेखि बाबुको खर्च गराइ र समाजसेवा तथा दानमा लगानि देखेर उसको मनमा चिसो पसेको थियो । आजको समाचारले त  झन् उसको होसै उड्यो । उसले मनमनै सोच्यो “बुढाले त सबै सक्छन् कि के हो ? आज चाहीं कुरा नगरी भएन ।” साँझमा बाबुछोराको कुरा शुरु भयो । “हैन बुबाले आज पनि २५ लाख दान दिनु भएको हो ?”  “हो नि छोरा । आज म धेरै खुशी छु । सिङ्गो समाजले मलाइ सम्मान गर्यो । अभिनन्दन् गर्यो । दुःख पाएका बृद्धहरुकालागि सहयोग गर्न पाएकोमा मलाई आत्मासन्तुष्टी मिलेको छ ।”  “यो बर्षभरीमा हजुरले करोड भन्दा बढी दान दिई सक्नु भयो ।” “ठीक भन्यौ छोरा । यो बर्ष मैले १ करोड १० लाख दान गरें । आज म खुशी छु । किनकी त...

शंकर ज्ञावली मुक्तक -१ मन मिल्दा सम्म भित्रि कुरा खोल्न थाल्छन् अंकमाल गर्छन र सारा तन डोल्न थाल्छन् जब संबन्धमा छेद पस्न थाल्छ नि तब भने! पुराना खाटा कोट्याई् आपसमा पोल्न थाल्छन् । मुक्तक -२ पातमा डढुवा लागेपछी जलेर जान्छ जरामा धमिरो लागेपछी ढलेर जान्छ गुवोबाटै गवारे किरो पसेपछी त के गर्नु! मकैको बोट त  भित्र-भित्रै गलेर जान्छ। मुक्तक -३ मतदाता समेतले थाहा पाउन बांकी छ गुट र उपगुटका गाथा गाउन बांकी छ यो त टेलर मात्र हो पार्टीका कलहको! असली फिल्म त बाहिर आउन बांकी छ। मुक्तक-४ रास्ट्रीय पहिचानहरु नास्सिंदै छन् पुरातात्त्विक संरचना भास्सिंदै छन यी सबै हाम्रो अकर्मण्यताले गर्दा हो! बन संम्पदाहरु धमाधम मास्सिंदै छन् । मुक्तक-५ जे हो त्यसैलाई किन टोल्न सक्दैनौ? बेथिती बिरुद्ध किन बोल्न सक्दैनौ? मुखमा कुभिण्डो अडकेको त छैन नि! अन्यायमा किन मुख खोल्न सक्दैनौ?

     -    भुवन शिवाकाेटी “चाैघरे” कविता    सिंगै अदालतमा न्याय नदेखेपछि  देशमा  दन्डहीनतै दन्डहीनता देखेपछि  भिडमा कुरा काट्छन् आम मान्छेहरू न्यायाधीश कानुन  बहस पैरवी वकिल  साक्षी, प्रमाण र न्यायिक फैसलाकाे  दृश्टि र दण्डहीनताकाे  र  कुरा उप्किन्छन् कुरा अड्किन्छन वर्षाै पुराना नजिरहरूमा  थपिन्छ नजिर  अदालत परिसरमा उभिएर  मान्छेहरू भन्छन्  पट्टी बाँधिएको आँखाले  तराजू समातेर कहाँ देख्छ र ?  सिनाे र सून  कालाे काेटकाे कानुनी व्याख्या स्वयं अदालते बुझ्न नसकेकाे न्यायलाई  सुक्ष्म रुपले देख्दैनन् अरु पनि  किनकी  यहाँ  राम शाह छैनन् गाेर्खा छ  तामा तुलसी छ  चाैतारी छ  मातृ न्यायकाे काखमा  साैतेनी आमाकाे हृदय छ  काेही सन्तान  लाज बचाउन जननीकाे काखमा बस्छ्न  र  हात फैलाउँछन्  काेही सन्तान  वस्त्र उतारेर भुईँमा बस्छन्  मात...

रिल्हिङ  लाङ्घौ रोह  ङौ मोइ झा हटिङ ङा फुन्च ङौ  लाङ्घा तनहुँ जिल्लौ होसेइ घिरिङ गाउपालिका म्हाकलाक कालीगण्डकीके ङोस्मो  मुच ढेमलाक स्वामी भञ्ज्याङ्के चेस्मो  मुच। ढलिङ सेहेच ङौ लाङ्घा घ्याङ्सिङ्छाप म्यार्मिन लानाङ मराङ्ले ङौ मन कालाप                 मारह्च लाङ्घा काट ठाङ  झुरुम  छान्च डेयाङ ड मिके ङोस्नाङ सेन ड माभान्च। बाज्यु बज्यै,चन्डि ड भयर पुजा  जाट्ले भेजा खास्मो लाङ्घुङ भर्मी पट्ट  खाट्ले लाङ्घालीको ह्याङ ङाराङ कठा  छान्ले सुख दु:ख लाफा मिलाफा पुङमो बान्ले। कैदाल,राहुडि ,ढापडि, डि गाप्च  दिघाटु ढाबुङ चौतारी कानुङ लाङ्घुङ  मिआर्टु आमसोहरा,ठलाडी हटिङ मराह्स्टु बारी घाँस चेमो ह्वाच मानाम डाङ्ले   घरिघरी। खसी डाडा बनाङ गाङ्चो नाम्सु   राहले यश ग्वा ड डि ग्वाको ल्हिङमो   स्याहाले आर्मिट्ले झाम्रया,कौरा ,सोरठि   स्याक्च ङौ लाङ्घाके ङै सेन आहुला ड   म्हाक्च मोई हटै मोइ झा च पट्ट डेनाङ  कराहङ्च  होटा छान्मो लाङघौ म्यार्मिन...

 परिक्षक भुवन शिवाकाेटी “चाैघरे” याैटै हाे कसुर दु:ख लागिरहेछ  मैले लाखाैं पटक बिर्सिए  लाखाैं पटक नै सम्झिए तर तिमीले एक पटक सम्झिन आवश्यक ठानेनाै एउटै मनभित्र पनि  एउटै सिक्काकाे दुई पाटाे रहेछन्  सम्झना बिर्सना  तिमीले सम्झिएनाै  गुनासाे छैन  तिमी प्रति  घनिभुत लाेभ जागेकाे पनि हैन  तर सत्य हाे  उभिण्डिएर पाेखिएकाे माया  कहिल्यै भरिन सकेन  हरेक यादमा  चुहिरहन्छ तप्लक तप्लक चिन्ता सधैँ बढाइरहन्छ फन्दामा परेर पनि कसिएन किलकिले  घटेन यादकाे चुराेमा असन्तुष्टि बिझेकाे काँडा जस्तै नचाहदा नचाहदै चसक्क घोचिहाल्छ अतित यादकाे हताैडाे नै त हाे ठाेकिहाल्छ छातीमा  झसगं फर्किएर हेर्छन राता आँखा  शुन्य पदचाप  लेखिएका शब्दमा  विरह र तिम्रो स्वरूप कै वर्णन हुन्छ   खुर्सानी जस्ताे  अतीतलाई सम्झिदा आँखाले पाेखिहाल्छ परेलीमा थुनिएर  काखमा घाेप्टिन्छन् आँखा तर घोप्टिदैन मन  चिथाेर्छ केबल मस्तिष्कलाई   टाेक्छ गाेमन सर्पले जस्ताे कलेजाे तिरस्कार गर्न सकिदैन पाहुना जस्तै खुसी...

   शुक्रराज कुँवर -धरान चार पांच वर्ष देखिको दीप र शिखाको च‍ोखो माया उत्कर्षमा थियो चखेवा चखेवीको जोडि जस्तै । एकदिन शिखाले दीप तिमी मेरो लागि के गर्न सक्छौ भनेर सोधेकी थीई । दीपले " म अरुले जस्तै अाकाशको जुनतारा झार्छु त भन्न सक्दिन तर तिमी छैनौ भने तिम्रो लागि मरिदिन सक्छु "भनेर भनेक‍ो थियो। उनिहरुको मायाप्रेम समाजमा एउटा ' अाईकन ' बनेको थिय‍‍ो  मुना-मदन , लैला-मज्नु , हिर- रंझा जस्तै दीप-शिखा । ईर्ष्या गर्न लायकको । तर दैव लाग्यो कसैको नजर पर्यो । यस्तो दिन पनि अाय‍ो शिखा कोरोना संगको लडाई हारेर अन्तिम सास फेर्दै थिई  यस्तो अवस्थामा न त दीप शिखालाई अंगालो हालेर रुन सक्थ्य‍ो न त उनको अांशु नै पुछ्न सक्थ्यो । टाढै बसेर टुलुटुलु हेर्नु बाहेक कुनै उपाय थिएन र हेर्दा हेर्दै शिखाले उसकै अांखा अगाडि अन्तिम  सास पनि फेरी । अर्धचेत जस्तो अवस्थामा वियोगले व्याकुल भएर दीप घर अाईपुग्दा  बांच्ने अाशा तथा रहरहरु  शिखाको सास संगै उडेर गएको थिय‍ो ,खालि भौतिक शरीर मात्र जसोतसो लतारेर घरसम्म ल्याईपुरायो । व्याकुल थियो एकदम भावशुन्य । उता कतै गायक दीप श्रेष्टको पुरानो...

पबित्रा थापा मगर नवलपुर   गजल दिनहुँ हत्या ,हिंसा र बलात्कार हुन्छन्  यहाँ  पीडितहरु न्यायको भिख माग्दै रुन्छ्न् यहाँ  हारगुहार गर्दा पनि सुनुवाइ कतै नभए पछि  सधैं बाध्य भएर आँशुले  मुख धुन्छ्न्  यहाँ  भन्छन् नेपालको कानुन दैबले मात्र जानुन्  कानुन नै  बेचेर झुटो महाजाल बुन्छ्न् यहाँ  जता पैसा उतै तिर बिक्ने गर्छ न्याय  पनि घुसखोरी नेता जनताले किन?चुन्छ्न् यहाँ सरकार आफै छुटाउछ्न् अपराधी र दोषी  र निर्दोष मान्छेलाई जेल भित्र थुन्छ्न् यहाँ 

                  राजु क्षत्री अपुरो माछापुच्छ्रे हिमालको काखमा बसेको सुन्दर गाउँ हो लाहाचोक । पोखरादेखि १३ कि. मी. उत्तर पश्चिममा अवस्थित लाहाचोक गाउँलाई गण्डकी नदी र   दुई खोला लस्ती र मर्दीले छुट्याएको छ। गाउँको पूर्वमा पुरन्चौर , उत्तरमा  घाचोक , दक्षिणमा हेमजा , पश्चिममा धिताल र  रिभान रहेको छ।  पहाडी प्रदेश भएपनि यो गाउँको  अधिकांश भूभाग समथर रहेको छ।   गाउँको भुभाग दुई खण्डमा विभाजित रहेको छ।  तल्लो  खण्डमा भिरकटेरा क्षेत्र र मर्दी बेँसी  रहेको छ।  माछापुच्छ्रे ग्रामीण सडक निर्माण भएपछि  यो क्षेत्रमा बस्ती बाक्लिन थालेको हो  ।  यो क्षेत्रलाई खेतियोग्य जमिनको रुपमा लिइने गरिन्छ। उपल्लो भेक घनाबस्ती र विशाल फाँट रहेको छ। यसको नामाकरण कसरी भन्ने बारे ऐतिहासिक दस्तावेज  भने छैन। तर जनश्रुतिलाई आधारित मान्ने हो भने कुनैबेलाका रजौटाहरू एक आपसमा लडाइँ गर्ने क्रममा सम्झौता अनुरुप लाहाको छाप लगाइएको स्थान  हुनाले लाहाचोक हुन  गएको हो भन्ने पनि सुनिन्छ। तर ...

                                                                                   सानीछँदा एकान्त पारेर एउटा सर्पले उनलाई डस्यो । डसाइबाट जोगिन उनले सक्दो प्रयास गरिन् । लुगा च्यातिए, शरीर चिथोरियो तैपनि उसले छोडेन । आफ्नो बिष उनीमाथि खन्याएपछि सर्प त्यहाँबाट भाग्यो । उनी रक्ताम्य अबस्था रुँदै घर पुगिन् । उनको दर्दनाक अबस्था देखेर घरका जहान आत्तिए । सक्दो औषधिमूलो गरे । छिमेकीहरूले सहानुभूति देखाए । सर्पबिरुद्ध आक्रोश उब्जियो तर तत्काल त्यो सर्पलाई मार्न सकिएन । डसाइको पीडाले उनी महिनौँ थलिइन् । आराम भएपछि उनलाई गाउँमा बस्न मन लागेन । आफन्तको साथ लागेर सहरतिर लागिन् । सहरमा जुठोभाँडो गरेर जेनतेन प्राण धान्दै थिइन् । एक रात त्यस्तै अर्को सर्पले उनलाई फेरि डस्यो । त्यस घटनाले उनको जीवनमा अर्को पीडा थप्यो । जीवनलाई थप विषाक्त बनायो । त्यसपछि त डसाइका घटनाहरू दोहोरिन...

                                         ओली  दम्पति  "कता ओली सर ?" "अफिस !" "होइन होला !" "हो । साँच्चिकै हो ।" "अझै रिटायर हुनुभाछैन र ?" "रिटायर हुन त अझै पाँच वर्ष बाँकी छ ।" "होइन होला हौ । मजाक गर्नुहुन्छ तपाईँ पनि । उमेर घटाको हो र ?" अन्तिम प्रश्न मेरो लागि यति जटिल भइदिन्छ कि म नाजवाफ भैहाल्छु ।  एकदिन होइन, दुईदिन होइन, हिजोआज यो संवाद दिनहुँजसो चल्छ । चीरपरिचितदेखि नवमित्रहरुसम्म सित । मलाई नरोकी वा नकोट्याई अलिकति टाढाबाट यस्ता प्रश्न सोधियो भने त सुनेको नसुनेइ गर्ने विकल्प मसँग मौजुदा छँदै छ । आजभन्दा बीस वर्षअघि सोधिने प्रश्नहरु पनि यस्तै हुन्थे, तर उल्टापाल्टा । जस्तो कि, मैले यस्तै प्रश्नको जवाफमा, "अफिस जाँदै छु !" भन्थेँ भने प्रश्नकर्ताले संशय पोख्थ्योः "होइन होला हौ । उमेर बढाको हो र ?"  उस्तैउस्तै तर आकाशपात्तालका प्रश्नहरुको तुलना गर्दा म जिल्ल पर्छु । मेरो यो कस्तो प्रकारको कद हो ? जुन बीस वर्षको अन्तरालमा पचास वर्षको अन्तरालजत्तिकै फराक देख...

               यज्ञ प्रसाद न्यौपाने                  करागारको समीकरण  हिउँमा पनि न्यानो थियो उसको दृष्टि  धुपमा पनि शितल थियोे उसको विचार  तेलङ्गनाको माटोमा फुलिरहेको थियो  वर्ग मुक्तिको घडीफुल । कविताको भारी बोकेर  निरन्तर चढीरहेको थियो, दुश्मनको इलाकामा एउटा बुढो भरिया । सत्ताको विषाक्त हरियो साँपलाई मन परेन कविताको कालजयी प्रेम मन परेन युद्धको युगीन सौन्दर्य  उसलाई त प्रशस्ती मनपर्छ औधी  भजनको रन्कोमा ,अक्सर नाचिदिन्छ बेतोड।। ऊ नाच्दा गरिबहरूले ताली पिटिदिनु पर्छ ऊ नाच्दा सिमान्तकृतहरू हाँसीदिनु पर्छ ऊ मातेर बुर्कुसी मार्दा हाम्रा मेरुदण्डहरु ओछ्याइदिनु पर्छ ऊ मन्दिर जाँदा  दलितको करङको पुल टेक्नुपर्छ ऊ वादशाहीको भङ्गिमा देश देशान्तर डुल्दा हाम्रा शिरहरू सभक्ति पाउमा घोप्टिनु पर्छ उसले खोक्दा थुकका छिटाहरुमा  जय हिन्दुस्तानको महिमा सल्काइदिनु पर्छ तर उसले अघाउँदा हामी भोको बस्नुपर्छ  भयानक कुरा यो हो ऊ मुस्कुराउँदा किन खोसिन्छ रोटीका टुक्राहरु,हाम्रै ...

मुक्तक-१ समाउदा समाउदै छुटेको हात,कस्तो हुन्छ नसोध ! आफ्नै बाट मिलेको  घात, कस्तो  हुन्छ  नसोध !  सधै  ग्रहण   मात्र   लागेको   जिन्दगी  यो  मेरो ! पुर्णिामाको   त्यो   रात   कस्तो   हुन्छ   नसोध ! मुक्तक-२ मन्द मुस्कान दिइ जालमा पार्नेहरु रैछन यहाँ ! मिठो बचन बोलि कुटु कुटु मार्नेहरु रैछन यहाँ ! पाइला अघि बढाउ तिमी साथ म दिन्छु भन्नेहरु , परि  आउँदा  खुट्टा  पछि  सार्नेहरु  रैछन  यहाँ ! मुक्तक-३ न ठग्न सिकियो न त लुकाउन सिकियो ! केवल आफ्नै पसिनामा रमाउन सिकियो ! मालामाल छ्न स्वदेशमै युवा जमात ठग्नेहरु सोझो हुनाले त हजुर  विदेश धाउन सिकियो ! भानुभक्त बलाल ठेगाना : गुल्मी   हाल : CG temple Nawalparasi

                                                  लता केसी - काठमाडौं  ढोका ढक् ढक् गरेको आवाज  आयो । रमाले मुलढोका खोलिन्। "ए,  बैनीहरु पो ? आउनुहोस् न, "छिमेकी बैनीहरुलाई स्वागत गर्दै भनिन् । "आज साउनको अन्तिम सोमबार , सबै मिलेर शिव दर्शन गर्न  मन्दिर जाऔँ न ," भन्न  आएका नि दिदी !  "मलाई मन्दिर , देवता पूजा र भोको बस्ने व्रतमा विश्वास छैन । तपाइहरु जानुस् न , उनले  प्रतिवाद जनाइन् । " कस्तो धर्म बिरोधी कुरा गरेको तपाइले " ? मनुले छेड हानिन् ।   सबैको जिद्दीले उनी जान तयार भइन् ।तर  साधा पहिरनमा निस्कन खोजेको देखेर मनुले भनिन् -" दिदी ! हरियो चुरा , हरियै लुगा अनि  गरगहना नि लाउनु न ! यी हामी सबैले लगाएका छौँ त !  मन्दिरमा जाँदा नि के ठुटै बुचै , केही नभाको जस्तो गरि जानु हो ? दुनियाँले नि हेप्छ ।"  सबै बैनीहरु मन्दिरभित्र लाइनमा बसे । रमा मन्दिर परिसर नियाल्न थालिन् । एउटी बुढी आमा बिरामी देखेर से...

गजल जिन्दगीमा बाँच्न पनि ठूलो अभ्यास चाहिन्छ। अनि ढुकढुकिमा स्वतन्त्रताको श्वास चाहिन्छ। मै हु भनेर आज मपाईको अहम् नबोक्नु छोरी  जिउन त सबैलाइ गास ,बास ,कपास चाहिन्छ । महलमा बस्ने लाई दु:ख,अभाब ,पीडा के थाहा सबै बुझाउन सडकमा एकरात बास चाहिन्छ । छोरो परदेशमा बेखबर हुँदा आमा रुदै भन्छिन्  सरकार मलाई छोराको श्वास या लास चाहिन्छ। देश दुखेको कथाहरु कयौ भैसके माननिय ज्यू! यो घडिमा लेख्न रगतको मसी खास चाहिन्छ। पबित्रा थापा मगर नवलपुर।

  गजल    मिठा-मिठा सपनाको आसमा बस्नै मन छैन साच्चिकै मलाई यो प्रवासमा बस्नै मन छैन युरोप लान्छु भनी अरबमा फसायो दलालले कमैया बनि अर्का को दासमा बस्नै मन छैन दिनहुुँ हातपात गर्छ साहुले जति काम गरेपनि  हात मुख बाधेर डर त्रासमा बस्नै मन छैन लोभले लाभ,लाभले बिलाप भएका धेरै छन्  जित्ने आस मा जुवा तासमा बस्नै मन छैन छिट्टै घर फर्कने बाचा दिएछु,बुढी आमालाई  बाध्यतामा फसेछु तर खासमा बस्नै मन छैन पि .के बलाल मगर-गुल्मी  हाल:- प्रवास

      खडानन्द तिमल्सिना             सिन्धुली  मुक्तक-१ सेवा गर बाबूआामाको बल पाउने छौ जस्तो सुकै खडेरीमा नि जल पाउने छौ भाग्यलाई दोष दिएर ढुङ्गा पुज्नु भन्दा उचित काम गर परिश्रमको फल पाउने छौ मुक्तक-२ पानी खाई रित्तो बोतल सडकमा फाल्छौ रोप्नु पर्ने रूख बिरुवा छानि छानि ढाल्छौ जता ततै पलास्टिकका टुक्रा फाल्दै गरी वातावरण स्वच्छ राख्न कस्तो कदम चाल्छौ ? मुक्तक-३ वचनको वाण हानि ढाल्न यदि खोज्छेउ भने मान्छेलाई पशु भन्न थाल्न यदि खोज्छेउ भने फालिन्छु म उसै वरू नदुखाउनु दिल मेरो तिम्रो जीवनबाट मलाई फाल्न यदि खोज्छेउ भन

गीतारानी बलाल “बाबा छिटो घर आउनु न !” छोरी कुसुमले ल्यापटपमा भिडियो कल गरेर बाबालाई अनुरोध गरिन् । चार वर्षकी छोरीको तोते बोली सुनेर सेनामा जागीर गरिरहेका रतनको मन कुटुक्क भयो ।  भावुक हुँदै बिस्तारै भने, “हस् छोरी म छिटै आउँछु ल !”  रतनले चैत्र महिनामा घरविदा जानु पर्ला भनेर चार महिना अगाडीदेखि बिदा संचित गरेका थिए । कोरोनाको कारण लकडाउन भएपछि बिदा जाने कुरै भएन । छोरीले सोधिन्, “कहिले आउनुहुन्छ ?”  “भोलि आउँछु ल पुन्टु । थपक्क बस ल ।”  यसो भन्न थालेको धेरै भैसकेको थियो । बाबाको जवाफ छोरीलाई चित्त बुझेन । उनले भनिन्, “उम हजुर त जहिले पनि भोलि आउँछु भन्नु हुन्छ, आउनुहुन्न ।” कुसुम रुन थालिन् । बाबा केही बोलेका थिएनन्, एकछिन्पछि उनैले घुर्की लगाइन्, “अब म बोल्दिन, कट्टी ।” रतनको मन कटक्क खायो ।   “हेर त पुन्टु मैले कति धेरै किन्डरजोय किनिदिएको छु तिमीलाई । भोलि चाहिँ पक्कै आउँछु, हस भन ज्ञानी छोरी ।” बाबा र छोरीका बिचमा कुरा हुँदै थिए, रमा आइन् । उनले भनिन्, “अरु सबैलाई बिदा मिल्छ, हजुरलाई मात्र । छोरीको माया नलागेर हो की !”   श्रीमतीको कुरा सुनेपछि रतनले खु...

                             राधिका कल्पित   जब सङ्कट पर्छ दुर्गा बन भन्छौ जब पार्नुपर्छ  सुनको अन्डा  तब जादुमयी मुर्गा बन भन्छौ जब पहाड आउछ, बारुद बनेर फोर भन्छौ जब मृत्यू नजिक अऊछ, साबित्री बनेर हात जोर भन्छौ जब फोर्नु पर्छ खेतका डल्ला तब भीमसेन जस्तै बन भन्छौ कसरी भरुँ फूलजस्तो शरीरमा भिमको तागत म ?                                                                                                                       रातमा राग जगाउदा रति झैं बन भन्छौ झिसमिसे हुन नपाउदै फेरि सती झैं बन भन्छौ  घरि सबै सहेर बग्ने पबित्र गङ्गा बन भन्छौ तिम्रो मन बहलाउनु पर्दा फेरि  चङ्गा बन भन्छौ । पानी बन भन्छौ ...